Sindirim bozukluklarının başlıca nedenleri

Çabuk ve sık yemek: Sindirim işlemi ağızda lokmanın çiğnenmesiyle başlar. İyi çiğnenmeyen bir besin sindirim organlarında ekşir. Bu nedenle yavaş yemek yemeyen kişiler, er ya da geç bir doktora gitmek zorunda kalır. Eğer bir insanın yemek yiyecek kadar vakti yoksa zamanı yettiği kadar yemek yemelidir. Tükettiğimiz en iyi besinler sindirebildiğimiz sürece bize yararlı olur. Sağlığını korumak isteyen herkes her lokmayı ağır ağır çiğnemelidir.

Gece geç saatlerde yemek: Yemek yedikten sonra hemen yatmak doğru değildir, çünkü uyku sindirimi geciktirir. Bu durumda ertesi sabah yorgun olarak kalkılır. Gece yemekleri hafif olmalıdır. Ancak gündüz gerektiği kadar besin alamayanlar için koşullar değişir.

Yemek sırasında su içmek: Yemek sırasında içilen sıvılar (içki, su, meyve suyu vb.) mideyi şişirir ve yorar. Ayrıca alınan bu sıvılar midenin sindirim özsuyunu sulandırarak etkisini zayıflatır. Diğer yandan, yemek sırasında içilen soğuk sıvılar sindirimi durdurur. Çünkü midenin sindirim işlemini gerçekleştirebilmesi için belli bir ısıya gereksinimi vardır.

İhtiyaç duyulandan daha fazlasını yemek: Kötü sindirimin başlıca nedenlerinden biridir. İnsanlar sofradan tam doymadan kalkmalıdır. Çok fazla yemekten kaçınmanın en iyi yolu sofrada az çeşit olması ve küçük tabaklarla servis yapılmasıdır.

Birbirine yakın öğünler: Gerek mide, gerekse bağırsaklar görevlerini yerine getirmek için belli bir zamana gereksinim duyar. Eğer aşırı miktarda yenmemişse normal bir sindirim işlemi için 4-5 saat, bazı besinler için ise 5-6 saatlik bir zaman dilimi gerekir.

Haftada bir gün meyve kürü yapmak ya da akşam yemeğinden sonra ertesi gün akşam yemeğine kadar hiçbir şey yememek, genç kalmanın sırlarından biridir. Haftada bir gün olsun sindirim organlarımızı dinlendirmeliyiz.

Yemek aralarında atıştırma: Bu tür alışkanlıklar mideyi yorar ve bağırsak florasını bozar. Bu bakımdan ikindi öğünü yetişkinler için gereksizdir.

Yorgun ve sinirliyken yemek yenirse sinir sistemimiz sindirim işlemine yardımcı olamaz. Bunun için bu durumdayken hiçbir şey yememek daha doğru olur. Yorgunluk geçtikten veya gerginlik giderildikten sonra yemek yenmelidir. Aşırı yorgunluk hali mide kaslarının besinleri gerektiği kadar çalkalamasını engeller.

Bağırsaklarda mantar enfeksiyonu: Bu durumda kişi kendini çok yorgun hisseder. Şeker ve tatlıya karşı aşırı isteklidir. Bağırsaklarda aşırı gaz söz konusudur. Bazen reflüyü andıran yakınmalar bile ortaya çıkarabilir.

Uykusuzluk: Sindirim bozukluğuna yol açabilir. Ayrıca sinir sisteminin stoklarını tüketerek sindirimin dengesini bozar.

Ateşliyken yemek yemek: Ateşin daha da yükselmesine neden olur. Çünkü yüksek ateş sindirim özsuyunu kurutur. Bu durumlarda daha çabuk şifa bulmak için perhiz yapılmalıdır. Doğada hiçbir hayvan hastayken yemek yemez.

Her türlü kuvvetli baharat: Hardal, sirke, karabiber vb. gibi baharatlar özellikle mide zayıfsa sindirim özsuyunu bozarak midenin kimyasal bileşimini değiştirir ve sindirim bozukluklarına yol açar.

Ham meyveler: Yüksek miktarda asit içerdikleri için ham meyvelerden kaçınılmalıdır.

Bozulmaya yüz tutmuş besinler: Mikroorganizmaların üremesine ve sindirim bozukluğuna yol açar.

Isıtılmış yemekler: Pişirildikten sonra soğuyan yemeğin yağı donar. Bakteriler bu donmuş yağın içinde kalır. Yemek tekrar ısıtıldığında ise içindeki bakteriler hızla ürer. Bu tür yemekleri yediğimizde zararlı etkilerini hemen görmeyiz ancak zamanla karaciğer, böbrekler, safra kesesi ve bağırsaklarımız olumsuz etkilenir.

Kızartmalar: Yağın cinsi ne olursa olsun kızartmaların sindirilmesi genellikle zordur. Çünkü yüksek ısıda iken yağ ayrışır ve bu ayrışma karaciğere zarar verir.

Aşırı miktarda şeker: Sindirim bozukluğuna yol açar. Şeker çabuk asitleşen bir maddedir ve sindirimle ilgili olan tüm organları olumsuz olarak etkiler.

Sindirim bozukluğunun nedenlerini daha da artırmak mümkündür.

Dr. Hüseyin NAZLIKUL,  M.D.,  PhD.
IFMANT = Uluslararası Nöralterapi Federasyonu Başkanı
Bilimsel Nöralterapi Regülasyon Derneği Başkanı