Az uyuyanlara kötü haber

Günden kazanmak için uykusundan kısanlardan mısınız? O halde size kötü bir haberim var; uykunuzdan çaldığınız her saat bedeninizin uyku ritmine ve düzenine olumsuz bir katkı anlamına geliyor. Daha sağlıklı ve daha kaliteli bir yaşam için uykunuzu ve uykuya ayırdığınız saatleri önceliğiniz haline getirin.

İnsanların 24 saat süren biyolojik saati olan ve ışık, beden ısısı gibi faktörlerden kolayca etkilenen “Sirkadyen Ritm”; hormon salınımını, hücre yenilenmesini, beden ısısını, iştahı, fiziksel ve zihinsel zindeliği ve uyku kalitesini etkiler.

Beynimizin bir bölümünde yer alan sirkadyen saatimiz, retinadan gelen bilgiler ışığında gün ve gece uzunluğu hakkında bilgi sahibi olur, bu bilgiyi yorumlar ve pineal bezlerimize aktarır. Bu sayede bedenimiz sirkadyen saatimizden aldığı bilgiler ile hareket etmeye, gün ışığında daha fazla serotonin, adrenalin ve kortizon hormonu salgılamaya başlar. Sabahları uyanmak ve harekete geçmek gibi eylemler işte bu hormonlar sayesinde mümkün olur.

Gün ışığı akşam saatlerine doğru azalmaya başladığında gündüz saatlerinde salgılanan serotonin hormonu yerini uyku hormonu olarak bilinen melatonine bırakır, melatonin gece boyunca salgılanmaya devem eder, aktif olan diğer hormonların salınımı yavaşlar ve beden ısımız düşüşe geçer.

DENGE BOZULURSA

Doğa tarafından kurulmuş olan bu mükemmel denge; çevre ve iklim değişikliği, seyahat, hastalık, günlük rutinde yaşanan değişimler sonucu bozulabilir. Örneğin iki farklı saat dilimi arasında seyahat eden herkes “jet lag” olarak bilinen yorgunluk, uykusuzluk, beslenme düzeninde değişiklik, denge bozukluğu ve sindirim sisteminde aksamalar gibi etkileri deneyimler.

UYKUNUN BAĞIŞIKLIK SİSTEMİMİZ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Bazı bağışıklık hücreleri uyku sırasında artış gösterir, bu nedenle gece saatleri onarım ve iyileşme açısından en mükemmel zamandır. Ayrıca, uyku hormonu olarak bilinen melatonin serbest radikaller ve diğer toksinlerle savaşan mükemmel bir antioksidandır. Bu sebeple kaliteli bir uyku, sağlıklı bir bağışıklık sisteminin yapı taşlarındandır.

ERKEN KALKMANIN SAĞLIĞIMIZ VE GELİŞİMİMİZ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Uykunun sağlıklı, dinlendirici olması için mutlaka sabah erkenden kalkılmalıdır. Araştırmalar sabah uyandıktan sonra tekrar uyumanın gece boyu yapılan tamiratın tahrip olmasına neden olduğunu göstermektedir. En büyük hatamız uyku dalgası geldiğinde uyanık olmamız, uyanıklık dalgası geldiğinde uyuyor olmamızdır. Çünkü biz ne yaparsak yapalım beyin sadece yaratıcı tarafından programlandığı dalgaya göre çalışır. Güneşin ilk ışıklarını alan vücut, melatonin hormonu salgılar ve bu hormon biyolojik saatimizi belirler.

UYKU GİZLİ VE GERÇEK GÜÇTÜR

Uyku, bedenimizde dolayısıyla hayatımızda her şeyin düzene konulduğu, tamir ve tedavi edildiği son derece önemli bir süreç olarak yaratılmıştır.

Yetersiz uyku ile zihinsel güç kaybı arasında yakın bir ilişki olduğu, uykusuz kalan insanların zihinsel faaliyetlerinin azaldığı ve düşüncelerini herhangi bir konu üzerinde yoğunlaştıramadıkları ispat edilmiştir. 48 saat uykusuz bırakılan yüksek öğrenimli kişilerin, ilkokul çocuklarına öğretilen matematik işlemlerini yapamadıkları çalışmalarda görülmüştür.

Düzenli ve kaliteli uyku sadece büyüme çağında değil, bedenin sağlıklı olması için her yaş döneminde son derece önemlidir.

Bir sonraki yazımda "uyku ritmimiz, sağlıklı - doğru uyku stratejileri ve uyku ortamınızın fiziksel şartları" konusuna değineceğim.

Hüseyin Nazlıkul

Odatv.com