Kahvaltı yapılmalı mı

Hüseyin NAZLIKUL, M.D., PhD.
18-12-2022

Bu durum herkes için farklıdır. Karaciğerin gece boyunca yeterince ye­nilenebilmesi ve detoksifiye olabilmesi için günün son yemeği veya atıştırmalık ile kahvaltı arasında en az 12 saat olması tavsiye edilir. Sağlıklı insanlar bu süreyi uzatabilir ve böylece her gün arındırıcı mini oruçlarını (aralıklı oruç) tutabilirler. Ancak bu sadece kişinin böbreküstü bezleri sağlıklıysa yapılmalıdır. Bunun dı­şında kan şekeri ve enerji seviyeleriniz her zaman dengeli olacak şekilde beslenin.

Genel olarak bir veya iki sabit öğün, sürekli atıştırmalıktan daha iyidir. Çünkü atıştırmak streslidir ve vücuttaki çeşitli fizyolojik süreçlerden dolayı enflamasyo­nu tetikler. Organları detoksifiye etmek için yemekler arasında 4-6 saat beklenme­lidir. Akşamları büyük öğünler yeme eğilimindeyseniz kesinlikle iyi bir kahvaltı ile akşam yemeğini azaltmalısınız.

Tüm bunları zaten kontrol altında tutuyorsanız ancak yine de çok daha iyi his­setmiyorsanız ve sağlık sorunlarınız varsa temelde herhangi bir gıdaya karşı intole­ransınız veya alerjiniz olabilir. Eliminasyon diyeti uygulamak gerekir. Fakat bunun anlamı, yiyecekleri birbiri ardına tamamen kesmek ve vücudu zorlamak değildir.

Evet, diyetinizden ne çıkardığınız çok belirleyici olabilir. Eğer gerçekten bir şeyi tolere edemiyorsanız o şeyi daha sonraki zamanlarda da tolere edemezsiniz. Ancak burada şunu ayırt etmek önemlidir: Tolere edemediğiniz gıda, sağlıksız mı yoksa sadece fazla miktarlarda mı yiyorsunuz? Tolere edilemeyen gıdaları çıkarmak ve vücuda yenilenme fırsatı vermek kadar önemli olan, belirli gıdaları diyete entegre etmektir. Eğer histamin intoleransınız varsa kaçınmanız gereken gıdaları içeren bir histamin listesi sizin için yeterli olmaz. Bu gıdaların yerine sağlıklı alternatif olarak neler konulabileceği de doktor ve beslenme uzmanı tarafından öğretilmelidir. Birey­ler, günlük diyetlerine daha fazla sebze, vitamin ve mineral içeren basit gıdalar ekle­meye başlarlarsa tek başına bunun bile çoğu kişiye yardımcı olacağına inanıyorum.

Şimdi eliminasyon diyetine geri dönelim: Genellikle laktoz, glüten ve hista­min intoleransı sıklıkla görülür. Genellikle bağırsak florasındaki bozulmanın bir işareti olan laktoz intoleransı birçok kişi için histamin intoleransına yol açar.

HİSTAMİN İNTOLERANSI

Histamin, tüm vücutta yani merkezi sinir sistemi, kardiyovasküler sistem, deri, solunum yolu, rahim, kemik iliği ve gastrointestinal sistemde önemli bir haberci maddedir. Histamin intoleransının semptomları inanılmaz derecede çeşitli olabi­lirken en önemli etkisi bağışıklık sistemi üzerinedir. Histaminin rol onadığı birçok alerjik reaksiyonlarda da antienflamatuar olan antihistaminiklerin kullanımı yay­gındır. Enflamasyon durumunda histamin hızlı bir şekilde artıp ilgili patojen ile savaşır, sonrasında da çeşitli enzimler (DAO ve HNMT enzimi) ile yıkılıp etkisiz hale gelir. Etkisiz hale gelemez ise ve bir de üstüne histaminden zengin beslenirse­niz kişide histamin intoleransı ortaya çıkar.

Histamin intoleransına sebep olan durumlar:

• Genetik yatkınlık
• Stres
• Disbiyozis, SIBO, kandidiyazis
• Enflamatuar bağırsak hastalıkları (Ülseratif kolit, Crohn)
• Besin intoleransları (glüten, laktoz)
• Vitamin ve mineral eksiklikleri (çinko, bakır, B vitamini)
• Yanlış beslenme
• Enfeksiyonlar
• Hormonal bozukluklar
• İlaç kullanımı (doğum kontrol hapları, ağrıkesiciler, antidepresanlar)

Histamin intoleransının semptomları:

• Bulantı, kusma
• Gaz, şişkinlik
• Kaşıntı
• Baş ağrısı
• Yaygın kas ve eklem ağrısı, fibromiyalji semptomları
• Kronik yorgunluk ve halsizlik
• Sıcak basması, yüzde kızarma ve şişme
• Burun tıkanıklığı, alerjik rinit, nezle ve solunum sıkıntısı
• Çarpıntı, hipertansiyon
• Adet düzensizliği
• Atopik dermatit
• Uykuya dalma problemi
• Beyin sisi

Bu konuda ve benzer konularda daha fazla bilgi edinmek için “Antienflamatuar Beslenme Rehberi’’ kitabımdan faydalanabilirsiniz.

Hüseyin Nazlıkul
Odatv.com