Kilo fazlalığının sebebi

Dr. Hüseyin Nazlıkul yazdı...

İnsanlar neden hızla kilo almaktadır? Dikkate alınması gereken pek çok sebep vardır. Ancak temel neden, beslenme alışkanlıklarında yüksek yağ ve şekerin bulunması ve düzenli egzersiz yapmamaktır. Eğer kilo fazlalığının nedeni beslenme ve gündelik alışkanlıklarsa çözüm de bu alanda yapılacak kalıcı değişikliklerden geçmelidir.

Şişmanlık uzun süren bir enerji dengesizliği sonucu ortaya çıkar. Belli başlı nedenleri şunlardır:

1. Fazla yeme

2. Fiziksel hareketlerin azlığı

3. Psikolojik bozukluklar

4. Metabolik ve hormonal bozukluklar

5. Kalıtımsal faktörler

6. Bozucu alanlar, kısacası geçirilmiş hastalıklar

Bu faktörler arasında en önemli olanı; fazla yemedir. Birçok kişi aldığı yiyeceklerle aldığı enerji ve harcadığı enerji hakkında gerçek bilgiye sahip değildir. Örneğin günlük yediğimiz sandviçlerimiz yağlı besinlerden oluşmaktadır. Sucuk, kızartma, çikolata, tart ve soslarda fazla miktarda yağ bulunur; günde ortalama 142 gr yağ alırız ve bunun en fazla yarısını eritebiliriz. Bazı kişiler fiziksel hareketler için harcanan enerji konusunda da bilgisizdir. Hareket ediyorum diye fazla yemek, bazen farkında olmadan şişmanlığa yol açabilir.

Bazı uzmanlar şişmanlığın kalıtsal olduğunu belirtmektedir. Yapılan bir araştırmada, normal anne babanın çocukları arasında şişmanlık % 8-9 iken, anne babadan birinin şişman olduğu durumda, çocuklarda şişmanlık riskinin % 40’a, her ikisinin de şişman olması durumunda ise % 80’e çıktığı belirtilmiştir. Ancak bu durumun kalıtsal bir değişiklikten çok, ailenin beslenme alışkanlıklarından ileri geldiği sanılmaktadır.

Evde pişirilen yemeklerin enerji değerinin yüksek olması, ailenin bütün bireylerinin fazla enerjili besin tüketmesine yol açmaktadır.

Genellikle hareketsiz kişiler, hareketli olanlar kadar yemektedirler. Bu durumda hareketsiz olan kişilerin enerji dengesi bozulmaktadır.

Ağır bir işte çalışanlar arasında şişman kimselere çok az rastlanmasına karşılık, oturarak iş gören memurlar ve ev kadınlarında şişmanlığın sık görülmesi, fiziksel hareketlerin vücut ağırlığı üzerine etkisini açıkça göstermektedir.

Hareketsizlik sonucu kaslar zayıflar ve kasların yerini yağ dokuları alır. Bu nedenle kaloriler serbest şekilde yağ hücreleri içine yerleşir ve yağ hücrelerinin boyutu 200 kat artar. Hareketsizlik nedeniyle insanlar günümüzde geçmişe göre 600-800 kalori, yani bir öğün daha az harcamakta fakat bu bir öğünden vazgeçmemektedirler.

Bazı kişiler üzüntü, sıkıntı ve güvensizliklerini örtmek için fazla yemeye meyilli olabilirler. Bunun tersi durumlar da olabilir. Psikolojik bozukluklar, bazen fazla yemeye bazen de az yemeye neden olabilir.

Özellikle zayıflama diyetlerine karşı dirençli olan şişmanlık, hormonnal ve metabolik nedenlere dayanır. Bu tür şişmanlık, toplumdaki şişmanlık oranının çok küçük bir bölümünü kapsar. Bilindiği gibi bazı hormonlar bazal metabolizma hızını etkiler. Hormonal nedenlerle bazal metabolizmanın yavaş oluşu, enerji harcamasını azaltarak alınan besin öğelerinin bir kısmının depolanmasına yol açabilir. Yalnız bu kişiler genellikle hareketsizdirler ve şişmanlamaları bu nedene de bağlı olabilir.

Diyetteki protein, karbonhidrat ve yağ içeriğinin şişmanlamada etkili olduğu bilinmektedir. Bazı araştırmacılar diyetteki protein oranının yüksek, karbonhidrat oranının düşük olması halinde daha çok enerjinin ısıya dönüşerek atılacağı fikrini savunmaktadır. Diğer bazı araştırmacılarsa bunun şişmanlık tedavisinde etkisi olamayacağı görüşündedir. Karbonhidratların çok fazla kısıtlanması organların çalışma sistemlerinde örneğin asit-baz dengesinde bozukluğa yol açacağından doğru değildir.

Bu konuda ve benzer konularda daha fazla bilgi edinmek için “Detoksu Keşfet’’ kitabımdan faydalanabilirsiniz.

Hüseyin Nazlıkul

Odatv.com