Kronik yorgunluğun ana nedeni

Dr. Hüseyin Nazlıkul yazdı

Yorgunluk genel bir şikayettir ve vücudumuzun enerji depolarını tüketebilir. Kronik yorgunluk günümüzde yalnız yaşlı insanların değil, aynı zamanda stresli işlerde çalışan genç insanların da en çok şikayet ettikleri konulardan biridir.

Kronik yorgunluk ile baş etmeye yardımcı olacak çözümler bulunmaktadır. Kronik yorgunluğun ana nedenleri arasında depresyon, anemi, hipotiroitizm, vi­tamin ve mineral eksiklikleri premenstruel sendrom, menopoz, alerjiler, kronik bağırsak fonksiyon bozukluğu, kronik kabızlık, aşırı gaz hali, mantar enfeksiyon­ları, boyun rahatsızlıkları, uyku bozukluğu ve uyku apnesi vardır.

Kronik Yorgunluk Sendromu (KYS), tanımlanması henüz kesin olmayan bir klinik tablodur. Hastaların temel yakınması yorgunluk ve halsizliktir. Kronik yorgunluk, bedensel aktiviteye bağlı olan yorgunluktan daha uzun süre ve ağır seyreden bir rahatsızlıktır. KYS’nin tanısı belirli kriterlere bağlıdır. Değişmez be­lirti, sürekli tekrarlayan ve yatak istirahatine rağmen geçmeyen yorgunluk halidir. KYS’nin kesin nedeni tespit edilememişse ve altı ay gibi uzun bir süredir devam ediyorsa bu çok önemli bir rahatsızlıktan kaynaklanıyor olabilir. Bu durumun mutlaka detaylı araştırılması gerekir. Ağır ve dayanılmaz yorgunluk halinin isti­rahatle geçmemesi, herhangi bir bedensel aktivite ve çabayla ilişkisinin olmaması da önemlidir. KYS kişilerde iş, sosyal performans ve kişisel aktivitelerde azalmaya yol açar.

KYS’nin önemli kriterlerinden biri ise bu klinik tablonun sık sık nüksetmesi­dir. İkinci önemli temel ölçüt ise bu kadar şiddetli bir yorgunluk halinin süregelen ruhsal ve psikiyatrik hastalıklar da dahil olmak üzere, herhangi bir sebebe bağla­namamış olmasıdır.

KYS’de nörolojik ve ruhsal belirtiler çok sık görülür. KYS’nin yol açtığı en önemli sorun unutkanlıktır. Birçok hastada rakamlarla kolay hesapları yapa­mama, kelime hatırlayamama, okuduklarını hafızaya alamama gibi sorunlar ön plandadır. KYS kavrama ve dikkat yeteneğinde azalmaya, bir süre sonra yoğun düşünce karmaşasına ve çabuk sinirlenmeye yol açar. Çoğu kez klasik depresyon tabloları ile KYS’nin ayrımında güçlük çekilir.

Özellikle bazı virüslerin bu sendromun oluşumunda rol oynadıklarına dair pek çok yayın mevcuttur. Son yapılan çalışmalarda Covid-19 geçirenlerde de KYS belirgin şekilde artmış bulunmuştur. Aşırı karanlık ve loş ışıkta çalışmak, sürekli gürültülü bir ortamda bulunmak, soğuk veya sıcak bir yerde çalışmak da yorgun­luğun nedeni olabilir.

KYS teşhisi, dikkatli bir fizik muayene, özenli bir hasta değerlendirmesi ve çok detaylı bir laboratuvar incelemesi yapmayı gerektirir. KYS’de tiroit başta olmak üzere, kortizon, seks hormonları, vitamin B12, folik asit, selenyum, ferritin, has­tanın hücresel immün statüsü, magnezyum ve bunun yanında ayrıntılı bir gaita incelemesi gereklidir.

Bu konuda ve benzer konularda daha fazla bilgi edinmek için “Antienflamatuar Beslenme Rehberi’’ kitabımdan faydalanabilirsiniz.

Hüseyin Nazlıkul

Odatv.com