Migrenle yaşamayı öğrenmeyin

Prof. Dr. Hüseyin Nazlıkul yazdı...

Migren, ataklar (epizodlar) halinde gelen bir baş ağrısı türüdür. Ataklar 4 ile 72 saat sürebilir. Kişi ataklar arasında tamamıyla normal hisseder ancak bir sonraki atağın endişesi içindedir. Migrende baş ağrısının yanı sıra; bulantı, kusma, ışığa ve sese karşı aşırı duyarlılık gibi belirtiler de görülebilir.

Migren basit bir baş ağrısı değildir; kişinin günlük aktivitelerini engeller, kendisinin ve yakınlarının yaşam kalitesini bozar ve beraberinde başka belirtileri de vardır.

Her ne kadar medikal tedavide gelişmeler olsa da günümüzde uygulanan ilaç tedavileri hala semptomatik düzeydedir. Bu tedavilerin amacı migrenin asıl sebebini ortadan kaldırmaktan ziyade ağrıları gidermektir. Bu durum migrenle yaşamanın öğrenilmesi gerektiğine dair yanlış bir inanca neden olur. Migren günümüzde tedavi edilebilir bir hastalıktır.

Migrenin gelişme nedenleri:

Migrenin beyindeki kan damarlarındaki ve nörotransmitterlerdeki değişikliklere bağlı geliştiği düşünülmektedir ancak bu değişiklikler ile ilgili araştırmalar hala sürmektedir. Bazı kişiler migrene daha yatkındır. Migrende genetik yatkınlık olduğuna dair bilimsel kanıtlar vardır. Örneğin migren tek yumurta ikizlerinde çift yumurta ikizlerine göre daha fazla görülür. Duyarlı kişilerde migren ataklarını tetikleyen bazı faktörler saptanmıştır. Migrene duyarlı kişilerde belli bir eşik düzey vardır. Tek bir tetikleyici faktör tek başına migren atağına neden olmayabilir ancak ikisi veya üçü bir araya geldiğinde atağı başlatabilir. Örneğin migrenli bir kişi bir öğün atladığında atak başlamayabilir ancak aynı kişi uzun ve stresli bir uçak yolculuğu sonrası bir öğün atlarsa (açlık+stres+hava değişimi) bu üç faktör birlikte migren atağını tetikleyebilir.

MİGRENDE TETİKLEYİCİ FAKTÖRLER

Tetikleyeci faktörler kişiden kişiye değişmekle birlikte en sık görülenler aşağıda yer almaktadır:

Diyetle ilgili, hormonal veya sistemik faktörler:

-Çikolata, turunçgiller, peynir, nitrit/nitratlar, sodyum glutamat

-Alkol, özellikle de kırmızı şarap

-Aşırı kafein tüketimi veya kafein yoksunluğu

-Mensturasyon (adet dönemleri)

-Yüksek tansiyon

-Doğum kontrol hapları

-Diş ağrısı veya bölgesel baş ağrıları (örn. gözlerle, sinüslerle veya boyunla ilgili ağrılar)

Duygusal stres:

-Endişe

-Aşırı üzülmek veya aşırı sevinmek

-Depresyon

-Şok

-Aşırı heyecan ve stresten kurtulma

Fiziksel stres:

-Seyahat

-Aşırı egzersiz

-Fiziksel veya zihinsel yorgunluk

-Öne eğilmek (örn. bahçe işleri yaparken)

-Ağırlık kaldırmak

-Rutin yaşam biçiminde değişiklik (örn. vardiya çalışması veya tatiller)

-Çok fazla veya çok az uyku

-Alerji

-Cinsel yönden uyarılma

-Sigara

-Açlık

Dış uyaranlar:

-İklim değişikliği

-Yüksek irtifa

-Çok sıcak duş

-Yoğun kokular (parfüm gibi)

-Parlak, göz kamaştıran ışıklar

-Uzun süre televizyon seyretmek ve yüksek sese maruz kalmak

Bir sonraki yazımda ‘’migren tipleri ve nöralterapi ile tedavi’’ konusuna değineceğim.

Prof. Dr. Hüseyin Nazlikul

Odatv.com