Omega-3 yağ asitlerine dikkat

Dr. Hüseyin Nazlıkul yazdı

Omega-3 yağ asitleri ve diyet takviyesi ile ilgili olarak çalışmalar net değildir. Enflamasyon azalması omega-3 yağ asitlerini alımını artırmak ve aynı zamanda omega-6 yağ asitlerinin (sosis, et, ayçiçeği yağı, aspir yağı, mısır yağı, soya yağı vb.) alımını azaltmakla mümkündür.

2016’da bir çalışma, her zaman uzun zincirli omega-3 yağ asitlerinin (balık veya yosun yağlarında bulunan) olması gerektiğini ve hatta MS riskini ancak en az 12 ay alındıklarında azaltabileceklerini göstermiştir. Buna karşılık ketentohumu yağı, chia tohumu gibi kısa zincirli omega-3 yağ asitlerinin karşılaştırılabilir olum­lu bir etkisi yoktur. Uzun zincirli omega-3 yağ asitleri (EPA ve DHA) antienfla­matuar, pıhtılaşmayı önleyici ve bağışıklık düzenleyici etkilere sahiptir. Özellikle sağlıklı insanlarda beyin, daha yüksek DHA seviyeleri içerirken, MS hastalarında bu seviyeler sürekli olarak azalır.

İnsülin ayrıca bu enflamasyonu tetikleyen haberci maddelerin oluşumunu artırır. Şeker ve beyaz un açısından zengin gıdaların neden olduğu kan şekeri dalgalanma­larından kaçınılmalıdır. Bu gıdalar özellikle yemek sonrası enflamasyona yol açarlar.

Omega-3 yağ asitleri postprandiyal (yemek sonrası) enflamasyonu engeller

Yiyecek türüne bağlı olarak yemekten sonra az veya çok belirgin oksidatif stres ve enflamatuar reaksiyonlar oluşur. Buna “postprandiyal enflamasyon” denir.

Açıklanan yeme alışkanlıkları (çok fazla yağ, hayvansal ürün, çok fazla tuz, çok fazla şeker, yüksek glisemik yük ve genellikle çok yüksek kalorili bir diyet) bu re­aksiyonları güçlendirir. Glisemik yük, bir yiyeceğin kan şekeri seviyesini ne kadar yükselteceğini gösterir. Glisemik yük değerleri ne kadar yüksek olursa yiyecekle­rin o kadar sağlıksız olduğu düşünülür.

Postprandiyal enflamasyon, omega-3 yağ asitleri, düşük kalorili bir diyet, eg­zersiz, ayrıca hayati maddeler ve antioksidan etkili bitkiler ile inhibe edilir.

Et ve süt ürünleri multipl sklerozda aktivasyona neden olur

Kırmızı et ürünleri ve süt ürünleri de çeşitli mekanizmalarla enflamasyonu hızlandırabilir veya MS’te artışa neden olan süreçleri tetikleyebilir.

Yüksek demir içeriği, MS hastalarında enflamasyonu tetikler. Kırmızı et tüke­timi daha yüksek enflamasyon seviyelerine yol açar. Muhtemelen içerdiği araşido­nik asit ve demir enflamasyonu tetikler.

Süt ürünleri, MS’te nedensel rol oynayabilecek belirli protein ve yağlar içerir. Miyelin kılıfının MS’te bağışıklık sistemi antikorları tarafından saldırıya uğrama­sına ve bu da sinir koruyucu tabakanın tahrip olmasına yol açar.

Multipl sklerozda yüksek tuz içeren diyet enflamasyonu artırır

Çeşitli çalışmalar, yüksek tuzlu bir diyetin sinir sistemindeki enflamatuar sü­reçleri hızlandırabileceği ve aynı zamanda sağlıklı bir bağışıklık sisteminin işlev­lerini de engelleyebileceğini bildirmektedir. Tuz içeriği fazla olan peynir, sosis, kraker, cips, hazır çorbalar veya ekmekler beslenmede bulunmamalıdır.

Bu konuda ve benzer konularda daha fazla bilgi edinmek için “Antienflamatuar Beslenme Rehberi’’ kitabımdan faydalanabilirsiniz.

Hüseyin Nazlıkul

Odatv.com